Как в 2022 году изменился расчет ИПН из-за перевода стандартного вычета в 14 МРП?

С 1 января 2022 года вступили в силу изменения в Налоговый кодекс, которые предусматривают замену минимальной заработной платы (МЗП) на месячный расчетный показатель (МРП) в эквиваленте к ранее действующим суммам. Об этом сообщили в Комитете государственных доходов МФ РК.

Законом Республики Казахстан от 20.12.2021 года №85-VII приняты изменения в Налоговый кодекс, предусматривающие в нормах с отражением МЗП замену таких величин на МРП в эквиваленте к ранее действующим суммам. Изменения вступили в силу с 1 января 2022 года.

Подробнее по изменению в стандартном вычете с 2022 года

Так, например, ранее до 2022 года, в Налоговом кодексе стандартный вычет, то есть вычет, который исключается при обложении индивидуальным подоходным налогом (ИПН) доходов физического лица, определен в размере 1 МЗП за каждый календарный месяц, в котором начислен доход.

Теперь, согласно нововведениям, на 2022 год установлен стандартный вычет в размере 14 МРП * 3063 = 42 882 тенге (1 МЗП в 2021 году порядка 14 МРП в 2022 году).

	2021 год	2022 год
Налоговый вычет	42 500 тенге	42 882 тенге

Таким образом ввиду внесенных изменений порядок расчета не изменен, изменена величина налоговых вычетов.

Рассмотрим расчет ИПН на примерах.

Расчет ИПН при доходе менее 25 МРП

Расчет ИПН, когда доход физического лица составляет 1 МЗП (з/п менее 25 МРП)

По доходам, размер которых не превышает 25 МРП (в 2021 году – 72 925 тенге, в 2022 году – 76 575 тенге) предусмотрено уменьшение налогооблагаемого дохода на 90%. То есть, фактическая ставка ИПН составляет 1%.

2021 год	2022 год
42 500 тенге – 4 250* – 850 – 42 500*** = 0 тенге х 10% = 0 тенге** (сумма ИПН)	60 000 тенге – 6 000– 1200– 42 882*** – 90% (если з/п менее 25 МРП) = 991,8 тенге х 10% = 99 тенге** (сумма ИПН)
ИТОГО на руки: 37 400 тенге	ИТОГО на руки: 52 701 тенге

Расчет ИПН при доходе более 25 МРП

Расчет ИПН, когда доход физического лица 100 000 тенге (з/п более 25 МРП)

2021 год	2022 год
100 000 тенге – 10 000* – 2000 – 42 500***= 45 500 тенге х 10% = 4 550 тенге** (сумма ИПН)	100 000 тенге – 10 000– 2000– 42 882***= 45 118 тенге х 10% = 4 512 тенге** (сумма ИПН)
ИТОГО на руки: 83 450 тенге	ИТОГО на руки: 83 488 тенге

* - ОПВ (10%)
** - взнос ОСМС (2%)
*** - 1 МЗП (в 2021г.)
**** - 14 МРП (с 2022г.)

Источник: КГД МФ РК

Салықтарды есептеу кезінде ең төменгі жалақынының (ЕТЖ) орнына айлық есептік көрсеткіш (АЕК) қолданылады

2022 жылдың 1 қаңтарынан бастап Салық кодексіне салықтарды есептеу кезінде ең төменгі жалақынының (ЕТЖ) орнына айлық есептік көрсеткіштің (АЕК) қолданылуын көздейтін өзгерістер күшіне енеді. Өзгерістер осыған дейінгі қолданылған ЕТЖ сомасына баламалы мөлшеріне сәйкес келтіріліп жасалды. Бұл туралы ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінде хабарлады.

Қазақстан Республикасының 20.12.2021 жылғы №85-VII Заңымен Салық кодексінің ең төменгі жалақыны көрсете отырып салық есептеуді қарастыратын нормаларда (Салық кодексінің 345-б., 346-б. 1-т., 360-б. 5-т., 484-б. 4-т., 642-б.) мұндай шамаларды қолданыстағы сомаларға баламада айлық есептік көрсеткішке ауыстырылған. Өзгерістер 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енді.

Мысалы, бұдан бұрын 2022 жылға дейін, Салық кодексінде стандартты шегерім, яғни жеке тұлғаның табыстарына жеке табыс салығын салу кезінде алып тасталатын шегерім табыс есептелген әрбір күнтізбелік ай үшін 1 ең төменгі жалақы (ЕТЖ) мөлшерінде болған.

Енді, 2022 жылға 14 айлық есептік көрсеткіш (АЕК) мөлшерінде стандартты шегерім белгіленген: 14*3063 = 42 882 теңге ( 2021 жылы 1 ЕТЖ шамамен 2022 жылғы 14 АЕК-ке сәйкес келеді)

	2021 жыл	2022 жыл
Салықтық шегерім	42 500 теңге	42 882 теңге

Осылайша, енгізілген өзгерістерге байланысты есептеу тәртібі өзгермейді, тек салық шегерімдерінің мөлшері өзгереді.

Мысалдармен жеке табыс салығын есептеуді қарастырамыз.

Мысалдармен

№ 1-мысал. Жеке тұлғаның табысы 1 ЕТЖ (Е/Ж 25 АЕК-тен кем) болған кезде жеке табыс салығын (ЖТС) есептеу үлгісі.

Мөлшері 25 АЕК – тен аспайтын кірістер бойынша (2021 жылы – 72 925 теңге, 2022 жылы-76 575 теңге) салық салынатын кірісті 90% - ға азайту көзделген. Яғни ЖТС нақты мөлшерлемесі 1% құрайды.

2021 жыл	2022 жыл
42 500 теңге – 4 250* – 850 – 42 500*** = 0 теңге х 10% = 0 теңге** ( ЖТС сомасы)	60 000 теңге – 6 000– 1200– 42 882*** – 90% (Е/Ж 25 АЕК-тен кем болғанда) = 991,8 теңге х 10% = 99 теңге** (ЖТС сомасы)
Қолға тиетіні: 37 400 теңге	Қолға тиетіні: 52 701 теңге

№ 2-мысал. Жеке тұлғаның табысы 100 000 теңге (Е/Ж 25 АЕК-тен көп) болған кезде жеке табыс салығын (ЖТС) есептеу үлгісі

2021 жыл	2022 жыл
100 000 теңге – 10 000* – 2000 – 42 500***= 45 500 теңге х 10% = 4 550 теңге** (ЖТС сомасы)	100 000 теңге – 10 000– 2000– 42 882***= 45 118 теңге х 10% = 4 512 теңге** (ЖТС сомасы)
Қолға тиетіні: 83 450 теңге	Қолға тиетіні: 83 488 теңге